Συμβουλές σε γονείς που έχουν δυσκολίες…
και πώς να τις αντιμετωπίσουν!
Η μέρα μας στη Λιλιπούπολη ξεκινάει καλημερίζοντας τους φίλους μας, τις δασκάλες μας, τον ήλιο, τη βροχούλα… και πάντοτε μοιραζόμαστε τις εμπειρίες μας και τα νέα μας με άτομα που εμπιστευόμαστε και αγαπάμε.
Πολλές φορές λοιπόν, ακούγονται μικρές φωνούλες που λένε:
« δεν θέλω να κοιμάμαι μόνος μου, φοβάμαι το σκοτάδι! »
« κοιμάμαι με τη μαμά και τον μπαμπά γιατί έχουν ΜΕΓΑΛΟ κρεβάτι! »
« δεν έχω δικό μου κρεβάτι! »
« εγώ κάνω παρέα στη μαμά γιατί ο μπαμπάς δουλεύει »
Εμείς, ως παιδαγωγοί της Λιλιπούπολης, οφείλουμε να ενθαρρύνουμε το παιδί (σε συνεργασία με το γονιό) να ανεξαρτητοποιηθεί και να έχει δικαίωμα και αυτό σ’ έναν πιο ξεκούραστο και αποτελεσματικό ύπνο!
Λογάκια όπως:
« μπράβο Μαρία που κοιμάσαι στο δικό σου κρεβάτι! Πόσο μεγάλωσες!»
« τι ωραίο κρεβάτι που έχεις! Το δικό μου είναι μεγάλο αλλά δεν έχει τόσο ωραία χρώματα σαν το δικό σου!»
« το βράδυ θα μπορείς να τεντωωώνεσαι και να μεγαλώνεις. Θα ξεκουράζεσαι και κανείς δεν θα σε ξυπνάει!»
« Αν φοβάσαι το σκοτάδι ( ή το λύκο ή το τέρας στη ντουλάπα ή φοβάσαι να αφήσεις τη μαμά μόνη στο κρεβάτι) έλα να σου πω ένα μυστικό…»
Πολλοί γονείς περνάνε μια περίοδο που το παιδί τους προτιμά να κοιμάται μαζί τους στο μεγάλο κρεβάτι. Το παιδί προφασίζεται ότι φοβάται, έχει άσχημα όνειρα ή νιώθει λίγο αδιάθετο. Στην ουσία, απλά δε θέλει να κοιμάται μόνο του.
Πόσες φορές μέσα στα ξημερώματα ακούσατε μια νυσταγμένη φωνούλα να σας παρακαλάει: “μαμά, άσε με να κοιμηθώ μαζί σας”… Άλλες φορές πάλι το παιδί δε μιλάει, απλά σας σπρώχνει με όση δύναμη διαθέτει, για να μπορέσει να βρει χώρο στο κρεβάτι και την αγκαλιά σας.
Οι περισσότεροι γονείς αντιμετωπίζουν αυτό το φαινόμενο, κυρίως στην προσχολική ηλικία των παιδιών. Κάποιοι, στην προσπάθειά τους να γλιτώσουν από τη γκρίνια του παιδιού, την αναστάτωση και το ξενύχτι, ανέχονται αυτή τη διαδεδομένη παιδική συνήθεια και υποχωρούν. Κάποιοι άλλοι αρνούνται να “συμμορφωθούν” με τις εκκλήσεις του παιδιού και προσπαθούν να εφαρμόσουν διάφορες τεχνικές, με αμφίβολα αποτελέσματα κάθε φορά. Είναι πάντως γεγονός, πως όλοι οι γονείς -ανεξάρτητα από τη στρατηγική που ακολουθούν- ανησυχούν, που το παιδί τους δε θέλει να κοιμάται στο δωμάτιό του.
Πραγματικά παραδείγματα:
Μητέρα 3 παιδιών, ετών 34
« δεν κοιμάμαι με τα παιδιά μου ΠΟΤΕ. Χθες κοιμήθηκα μόνο με τον μεγάλο γιατί τον μάλωσα αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας και δεν θέλω να ζηλεύει τώρα που γεννήθηκαν τα δίδυμα. ΕΓΩ του είπα, αλλιώς δεν θα ερχόταν. Καμιά φορά το κάνω…»
Μητέρα 2 παιδιών, ετών 31
« κοιμάμαι με τη κόρη μου στο δικό μας κρεβάτι, μόνο όταν ο μπαμπάς είναι βραδινή υπηρεσία (1 ή 2 φορές το μήνα). Κάποια στιγμή θαύμασε και ζήλεψε το μεγάλο κρεβάτι και κάναμε συμφωνία πως εκείνες τις μέρες το μεγάλο κρεβάτι θα χωράει και τα παραμύθια μας, και τα μαξιλαράκια της… δεν το ζητάει ποτέ άλλοτε και τώρα που είναι σχεδόν 6 ετών καμιά φορά το ξεχνάει ή δεν θέλει.»
Μητέρα 3 παιδιών, ετών 53
« κοιμάμαι με το μικρότερο παιδί μου, σχεδόν από τότε που γεννήθηκε. Ήταν δική μου ανάγκη γιατί βρισκόμουν σε έναν προβληματικό γάμο και ένιωθα μόνη. Με τα’ αγόρια μου δεν το έκανα ποτέ. Με τη κόρη μου όμως θα κοιμηθούμε και τώρα που είναι 22 χρονών. Είναι δεδομένο τώρα που είμαι χωρισμένη και μένω σ’ ένα σπίτι μ’ ένα δωμάτιο.»
Τι θα μπορούσαμε να συμβουλέψουμε τις παραπάνω μητέρες;
Υπάρχει κάτι το επικίνδυνο πίσω από τις γεμάτες, καλή πρόθεση, πράξεις τους;
Πόσο σημαντικό είναι ένα παιδί να έχει το δικό του κρεβάτι, εάν όχι το δικό του χώρο;
Η παιδίατρος του σχολείου μας, κυρία Κέλλυ Αυγέρη, τονίζει πως και από ιατρικής απόψεως, ο ύπνος των παιδιών με τους ενήλικες, εγκυμονεί πολλούς κινδύνους!
Επιγραμματικά αναφέρει…
1. Εάν πρόκειται για νεογέννητα μωρά, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου ακόμα και αν δεν έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου γι’ αυτό.
2. Επίσης πολλά ατυχήματα σημειώνονται κατά τη διάρκεια της νύχτας, όπου το μωρό ή παιδί μπορεί να σηκωθεί και να πέσει από το κρεβάτι, χωρίς οι κουρασμένοι γονείς να το αντιληφθούν έγκαιρα.
3. Ο ύπνος των γονιών καθώς και των παιδιών , είναι συνήθως διαταραγμένος σε αυτές τις περιπτώσεις. Τα παιδιά μπορεί να ξυπνούν κάθε φορά που ο ενήλικας σηκώνεται για νερό ή τουαλέτα. Και ο γονιός δυσκολεύεται περισσότερο εάν το παιδί ‘βρέξει’ τα σεντόνια στο μεγάλο κρεβάτι.
4. Ακόμη, οι γονείς μπορεί να είναι φορείς διαφόρων ιώσεων ή μικροβίων και σίγουρα δεν έχουν την ίδια μικροβιακή, εντερική και στοματική χλωρίδα με το παιδί.
Η παιδοψυχολόγος του σχολείου μας, κυρία Αγγελική Ζαχαριά, στην προσπάθειά της να βοηθήσει πολλούς γονείς αναφέρει χαρακτηριστικά …
«Ο ύπνος και με τους δυο ή με κάποιον από τους δυο γονείς μπορεί να εμποδίσει την ομαλή ψυχοκοινωνική εξέλιξη του παιδιού.»
Ως γονείς χρειάζεται ν’ αναρωτηθούμε: είναι ανάγκη του παιδιού να κοιμάται μαζί μας ή μήπως είναι ανάγκη δική μας να το κρατήσουμε δίπλα μας;
Ποια είναι η σχέση μας ως ζευγάρι; Υπάρχει ουσιαστική επικοινωνία;
Μήπως το παιδί χρησιμοποιείται ώστε να μην ανοίγουν δύσκολα θέματα ( όπως για παράδειγμα ο ένας επιθυμεί ερωτική επαφή και ο άλλος όχι);
Αν το μωράκι εξακολουθεί να κοιμάται στο κρεβάτι σας βεβαιωθείτε ότι είναι κάτι το οποίο συμφωνείτε και εσείς και ο σύντροφός σας. Ο οικογενειακός ύπνος μπορεί να προσθέσει επιπλέον άγχος στο γάμο σας. Επιλογές υπάρχουν αρκεί να μπορείτε να τις συζητήσετε ανοιχτά με το σύντροφό σας.
Όταν το παιδί καλύπτει κάποια ανάγκη των ενηλίκων γονιών του μπαίνει στη θέση του συντρόφου και καλείται να αναλάβει ένα φορτίο που δεν του αναλογεί : να καλύψει τη μοναξιά του γονέα. Καθώς αυτό είναι αδύνατο το παιδί νιώθει τεράστια ανασφάλεια και συναισθηματικό βάρος.
Κάποιες φορές οι γονείς επιλέγουν ν’ αφήσουν τους εαυτούς τους και τη σχέση τους για να δώσουν στο παιδί τους τη καλύτερη δυνατή φροντίδα και αυτό είναι φυσικό τον πρώτο χρόνο της ζωής του βρέφους.
Όμως συχνά λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής το διάστημα αυτό παρατείνεται.
Οι γονείς που δουλεύουν όλη μέρα έξω από το σπίτι συχνά βρίσκονται μπροστά στο δίλλημα αν θα βάλλουν το παιδί για ύπνο αν θα το κρατήσουν όσο περισσότερο κοντά τους στο κρεβάτι τους για να περάσουν έστω έτσι κάποιες στιγμές μαζί.
Έτσι κάποιες φορές από τύψεις και ενοχές παραχαϊδεύουμε το παιδί και άθελά μας συντηρούμε την ανασφάλειά του και τη δυσκολία του ν’ αυτονομηθεί.
Για να κοιμηθεί ήσυχα το παιδί (όπως όλοι μας) πρέπει να νιώθει ασφάλεια και σιγουριά.
Μερικοί τρόποι για να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί αυτό το αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς:
- Συζητείστε και αποφασίστε μεταξύ σας οι γονείς το χώρο που θα κοιμάται το παιδί καθώς και τη ρουτίνα που θα ακολουθείτε καθημερινά για τον ύπνο του. Μην κάνετε αλλαγές τουλάχιστον όχι μέχρι την εδραίωση των συνήθειών του.
- Φροντίστε όταν ξυπνάει ν’ αντικρίζει μια κατάσταση παρόμοια με εκείνη που επικρατούσε όταν κοιμήθηκε [πολλές φορές το γεγονός ότι το κοιμίζουμε αλλού(αγκαλιά, καναπέ, δικό μας κρεβάτι) και ξυπνάει αλλού 9δικό του κρεβάτι) ενισχύει την ανησυχία του και την αντίστασή του να κοιμηθεί χωρίς εμάς.
- Παρατηρείστε πώς περνάει τη μέρα του το παιδί, κοιμάται πολύ ή μέχρι αργά το απόγευμα;
- Μετά τα δύο του χρόνια κάθε ανάπαυση ή ύπνος μετά τις 3 μ. μ. ενδέχεται να σπάσει τον κύκλο δραστηριότητας του παιδιού και να μειώσει την ανάγκη για βαθύ και συνεχόμενο ύπνο.
- Βεβαιωθείτε πως είχατε μια πλούσια συναισθηματική σχέση-συναλλαγή κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν όχι το παιδί πιθανά να την αναζητήσει αρνούμενο να σας αποχωριστεί για να κοιμηθεί.
- Αφήστε το παιδί να μάθει να κοιμάται όταν το βάζετε στο κρεβάτι όχι στην αγκαλιά ή με το μπιμπερό. Δώστε του το αγαπημένο του αρκουδάκι ή την πιπίλα του, χαϊδέψτε το απαλά και διαβεβαιώστε το ότι μπορεί να τα καταφέρει. Αν χρειάζεται καθίστε δίπλα του σε μια καρέκλα όχι ξαπλωτοί στο δικό του κρεβάτι.
- Η αυτοπεποίθηση και σιγουριά του πατέρα και της μητέρας λειτουργεί ως προϋπόθεση για να μπορέσει το παιδί να βρει την εσωτερική του ηρεμία.
- Τα λάθη είναι ανθρώπινα. Έχετε το θάρρος να τα’ αναγνωρίζετε και να τα διορθώνετε.
- Συζητήστε τη δυσκολία με κάποιον σύμβουλο που εμπιστεύεστε. Λίγη βοήθεια μας κάνει να αισθανόμαστε πιο σίγουροι και πιο δυνατοί.
- Τέλος δώστε το δικαίωμα στο παιδί σας να απογοητεύεται και να θυμώνει όταν δεν του κάνετε τα χατίρια. Είναι σημαντικό να ξέρει ότι κατανοείτε τα συναισθήματά του αλλά δεν αλλάζετε την απόφασή σας.
Η δυνατότητα να τα βγάζει πέρα μόνο του τη νύχτα δίνει στο παιδί μια πραγματική αίσθηση δύναμης και το προετοιμάζει για τα επόμενα βήματά του.
Ενθαρρύνετε την αίσθηση επιτυχίας στηρίζοντας συναισθηματικά το παιδί όλη μέρα!
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στις παρακάτω πηγές: Αναπτυξιακά προβλήματα του βρέφους, T.Berry Braselton Τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής του παιδιού, Λουκία Δημητρίου Κοιμήσου αγγελούδι μου…, Dr. Jirina Prekop